Suski ma nadzieję, że ta polska pisarka dostanie Nobla. Każdy ją zna, ale szanse są zerowe, 05.04.2025

 

Suski ma nadzieję, że ta polska pisarka dostanie Nobla. Każdy ją zna, ale szanse są zerowe

Marek Suski chciałby, żeby to Maria Dąbrowska była polską kandydatką do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Propozycja posła PiS może być jednak nierealna z prostego powodu – wybitna pisarka zmarła w 1965 roku, a takie wyróżnienie komitet przyznaje za życia.

Marek Suski snuł rozważania o szansach Marii Dąbrowskiej na przyznanie literackiej nagrody Nobla podczas posiedzenia sejmowej komisji kultury, dziedzictwa narodowego i środków przekazu. W trakcie obrad odbyło się pierwsze czytanie projektu uchwały ws. uhonorowania wybitnej pisarki w sześćdziesiątą rocznicę jej śmierci.

– To, że nie otrzymała Nagrody Nobla, jest dowodem, o czym mówiła pani poseł, że bardzo różnie są te nagrody przyznawane. Z całą pewnością Marii Dąbrowskiej taka nagroda się należała – stwierdził poseł PiS. – Może jeszcze się uda, nie jest ta nagroda już zakończona – dodał.

Marek Suski ma polską kandydatkę do Nagrody Nobla. Jest z tym duży problem

Problem jednak w tym, że nagroda Nobla od kilkudziesięciu lat przyznawana jest za życia. I na to zwrócił uwagę Krzysztof Mieszkowski, kulturoznawca i poseł KO. – To się nie uda – skomentował Mieszkowski.

Maria Dąbrowska zmarła 19 maja 1965 roku. Pisarka, eseistka i tłumaczka była pięciokrotnie nominowana do literackiej nagrody Nobla za tetralogię powieściową „Noce i dnie”.

Pierwszy raz była nominowana w 1939 roku. Po wojnie nominację otrzymała jeszcze cztery razy – w 1957, 1959, 1960 oraz 1965 roku. Dąbrowska nie kryła rozgoryczenia, że nie otrzymała tej prestiżowej nagrody.

„Z moimi głupimi nadziejami na ‚wyjście w świat’ klops kompletny. A więc moja twórczość okazała się światu niepotrzebna. To też nie jest łatwa do zniesienia porażka przed końcem życia. Wielkie ostateczne rozczarowanie co do siebie i mej twórczości. Klapa generalna. Czym teraz żyć?” – napisała w swoim dzienniku w 1958 roku.

Dr hab. Ewa Głębicka, autorka biografii Marii Dąbrowskiej nazwała pisarkę „mistrzynią plastycznego opisu”. Tak ją scharakteryzowała (za dzieje.pl):

„Dąbrowska ‚Nocami i Dniami’, które osiągnęły niezwykły sukces czytelniczy, weszła do kanonu literatury polskiej i już za życia stała się klasykiem. Niezależnie od walorów artystycznych dzieła, pisarka trafiła w oczekiwania społeczeństwa, które po długiej niewoli poszukiwało swoich korzeni i tożsamości i zapewne dlatego tak żywo zareagowało na autentyzm, jaki przebija z tej powieści, opartej zresztą na dziejach jej rodziny”.

Tym laureatom przyznano Nobla pośmiertnie

Zgodnie z regułą obowiązującą od 1974 roku laureatem Nagrody Nobla można zostać jedynie za życia. W 2011 roku odstąpiono jednak od tej zasady. Fundacja Noblowska zdecydowała wówczas, że Ralph Steinman, jeden z trzech nagrodzonych w dziedzinie medycyny, pozostanie laureatem, mimo że zmarł trzy dni przed ogłoszeniem werdyktu.

Od 1974 roku Nagrody Nobla nie przyznaje się pośmiertnie, o ile śmierć laureata nie nastąpi już po ogłoszeniu nazwisk kandydatów. W historii zdarzyły się natomiast inne przypadki – w 1996 roku William Vickrey zmarł kilka dni po ogłoszeniu nazwisk noblistów w dziedzinie ekonomii.

Dodajmy, że przed zmianą regulaminu kilka razy przyznano Nagrodę Nobla osobom zmarłym. W 1931 roku pośmiertnie został wyróżniony szwedzki poeta Erik Axel Karlfeldt, z kolei w 1961 roku komitet przyznał pokojowego Nobla szwedzkiemu dyplomacie Dagowi Hammarskjöldowi, który zginął w katastrofie lotniczej.

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz