10.10.2013
Nie Haruki Murakami, Joyce Carol Oates i Peter Nadas. Ani nie Bob Dylan. Literackiego Nobla zgarnęła w tym roku Alice Munro - Kanadyjka od lat wymieniania była jako mocna kandydatka do najbardziej prestiżowego wyróżnienia literackiego na świecie.
Ogłoszenie laureata rozpoczęło się równo o godz. 13. Na przedstawiciela komitetu czekał tłum dziennikarzy - całość można było śledzić za pośrednictwem oficjalnej strony internetowej Akademii Szwedzkiej.
- Munro jest mistrzynią krótkiej formy literackiej - uzasadnili w werdykcie jej członkowie.
Alice Munro od lat wymieniana była jako kandydatka do literackiego Nobla. W misternie utkanych opowiadaniach, w których skupia się wszystko, co składa się na tzw. życie, osiągnęła mistrzostwo - nie bez powodu nazywana jest "kanadyjskim Czechowem".
Munro urodziła się w 1931 roku na kanadyjskiej prowincji, która przewija się w jej twórczość od początku. Zadebiutowała w magazynie studenckim "Folio", teraz gości na łamach tak prestiżowych pism jak "New Yorker", "The Paris Review", czy "Atlantic Monthly". Do tej pory ukazało się w Polsce kilka tomów jej opowiadań. W październik ukazała się nakładem WL "Przyjaciółka z młodości".
Podgląda życie zwykłych ludzi - patrzy na swoich bohaterów bez złudzeń i z zimną przenikliwością, ale też ze swoistą sympatią. Pozornie nic tam się nie dzieje - dziewczynka idzie na spacer ze swoim ojcem, ktoś bierze udział w przyjęciu, ale właśnie w tych krótkich impresjach, będących jakby muśnięciem pędzla, skupia się cała niejednoznaczność, złożoność oraz dramat życia, do opisu których wcale nie trzeba wielkich i spektakularnych słów. Autorka udowadnia, że wcale nie trzeba silić się na postmodernistyczne eksperymenty, żeby dotknąć współczesnej rzeczywistości, a poczciwa forma opowiadania jeszcze się nie wyczerpała.
Tegoroczni faworyci
Wśród tegorocznych faworytów wymieniany był przede wszystkim japoński pisarz Haruki Murakami - autor kultowej powieści "1Q84" przez długi czas utrzymywał się w czołówce zakładów bukmacherskich (3/1). Za nim plasowała się Amerykanka Joyce Carol Oates (6/1), Węgier Peter Nadas (7/1), norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse (9/1) oraz koreański poeta Ko Un (10/1).
Ostatnie dni przyniosły nowego faworyta - na pierwsze miejscu w zestawieniu firmy Ladbrokes wysunęła się białoruska pisarka Swiatłana Aleksijewicz. Na liście nie zabrakło też takich literackich tuzów jak Amos Oz czy Thomas Pynchon - wymienianych jako potencjalnych kandydatów od lat. Spore pieniądze można było wygrać także na polskich nazwiskach, dobrze znanych bukmacherom - Olgi Tokarczuk i Adama Zagajewskiego.
Akademia lubi zaskakiwać
Kandydatów do literackiego Nobla zgłaszają poprzedni laureaci, profesorowie literatury i historii literatury z uczelni akademickich, przewodniczący związków pisarzy, PEN klubów z całego świata oraz sami członkowie Akademii Szwedzkiej, którzy lubią zaskakiwać publiczność.
W ostatnim dziesięcioleciu kilka razy nagradzano pisarzy niemal nieznanych nawet krytykom literackim - wśród nich Chińczyk Gao Xingjian. Inny przykład: Harold Pinter był co prawda szeroko znany, lecz jego zaangażowanie w politykę sprawiło, że wybór ten postrzegany był jako kontrowersyjny. Także Nobel dla Austriaczki Elfriede Jelinek w 2004 roku podzielił środowiska literackie na świecie - tym razem krytykowano zaangażowanie pisarki w feminizm oraz jej lewicowe poglądy. Nagroda dla Orhana Pamuka spotkała się z aprobatą niemal wszędzie, poza ojczyzną pisarza, gdzie opinia publiczna nie potrafi mu wybaczyć, że otwarcie nazywa ludobójstwem rzeź Ormian przeprowadzoną przez Turków na początku XX wieku. Wielcy pisarze - tacy jak Marcel Proust, James Joyce, Bertolt Brecht, Jorge Borges czy Graham Greene - nigdy Nobla nie dostali, a nazwiska wielu literatów uhonorowanych tą nagrodą szybko odeszły w zapomnienie.
Literacki Nobel w liczbach:
108 autorów dostało do tej pory literackiego Nobla. Wśród nich było tylko 12 kobiet. Średni wiek laureatów to 64 lata. Jak dotąd wśród laureatów było 4 Polaków: Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska. 2 osoby literackiego Nobla nie przyjęły - poeta Borys Pasternak w 1958 roku, oraz Jean-Paul Sartre 6 lat później.
- Munro jest mistrzynią krótkiej formy literackiej - uzasadnili w werdykcie jej członkowie.
Munro urodziła się w 1931 roku na kanadyjskiej prowincji, która przewija się w jej twórczość od początku. Zadebiutowała w magazynie studenckim "Folio", teraz gości na łamach tak prestiżowych pism jak "New Yorker", "The Paris Review", czy "Atlantic Monthly". Do tej pory ukazało się w Polsce kilka tomów jej opowiadań. W październik ukazała się nakładem WL "Przyjaciółka z młodości".
Podgląda życie zwykłych ludzi - patrzy na swoich bohaterów bez złudzeń i z zimną przenikliwością, ale też ze swoistą sympatią. Pozornie nic tam się nie dzieje - dziewczynka idzie na spacer ze swoim ojcem, ktoś bierze udział w przyjęciu, ale właśnie w tych krótkich impresjach, będących jakby muśnięciem pędzla, skupia się cała niejednoznaczność, złożoność oraz dramat życia, do opisu których wcale nie trzeba wielkich i spektakularnych słów. Autorka udowadnia, że wcale nie trzeba silić się na postmodernistyczne eksperymenty, żeby dotknąć współczesnej rzeczywistości, a poczciwa forma opowiadania jeszcze się nie wyczerpała.
Tegoroczni faworyci
Wśród tegorocznych faworytów wymieniany był przede wszystkim japoński pisarz Haruki Murakami - autor kultowej powieści "1Q84" przez długi czas utrzymywał się w czołówce zakładów bukmacherskich (3/1). Za nim plasowała się Amerykanka Joyce Carol Oates (6/1), Węgier Peter Nadas (7/1), norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse (9/1) oraz koreański poeta Ko Un (10/1).
Ostatnie dni przyniosły nowego faworyta - na pierwsze miejscu w zestawieniu firmy Ladbrokes wysunęła się białoruska pisarka Swiatłana Aleksijewicz. Na liście nie zabrakło też takich literackich tuzów jak Amos Oz czy Thomas Pynchon - wymienianych jako potencjalnych kandydatów od lat. Spore pieniądze można było wygrać także na polskich nazwiskach, dobrze znanych bukmacherom - Olgi Tokarczuk i Adama Zagajewskiego.
Akademia lubi zaskakiwać
Kandydatów do literackiego Nobla zgłaszają poprzedni laureaci, profesorowie literatury i historii literatury z uczelni akademickich, przewodniczący związków pisarzy, PEN klubów z całego świata oraz sami członkowie Akademii Szwedzkiej, którzy lubią zaskakiwać publiczność.
W ostatnim dziesięcioleciu kilka razy nagradzano pisarzy niemal nieznanych nawet krytykom literackim - wśród nich Chińczyk Gao Xingjian. Inny przykład: Harold Pinter był co prawda szeroko znany, lecz jego zaangażowanie w politykę sprawiło, że wybór ten postrzegany był jako kontrowersyjny. Także Nobel dla Austriaczki Elfriede Jelinek w 2004 roku podzielił środowiska literackie na świecie - tym razem krytykowano zaangażowanie pisarki w feminizm oraz jej lewicowe poglądy. Nagroda dla Orhana Pamuka spotkała się z aprobatą niemal wszędzie, poza ojczyzną pisarza, gdzie opinia publiczna nie potrafi mu wybaczyć, że otwarcie nazywa ludobójstwem rzeź Ormian przeprowadzoną przez Turków na początku XX wieku. Wielcy pisarze - tacy jak Marcel Proust, James Joyce, Bertolt Brecht, Jorge Borges czy Graham Greene - nigdy Nobla nie dostali, a nazwiska wielu literatów uhonorowanych tą nagrodą szybko odeszły w zapomnienie.
Literacki Nobel w liczbach:
108 autorów dostało do tej pory literackiego Nobla. Wśród nich było tylko 12 kobiet. Średni wiek laureatów to 64 lata. Jak dotąd wśród laureatów było 4 Polaków: Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska. 2 osoby literackiego Nobla nie przyjęły - poeta Borys Pasternak w 1958 roku, oraz Jean-Paul Sartre 6 lat później.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz